Naturalne produkty spożywcze nie od dziś ceni sobie liczne grono konsumentów. Nieprzetworzona żywność i posiłki przygotowywane w domu mają gwarantować zdrowie, dobre samopoczucie oraz być źródłem energii. Zgadzam się z tym stanowiskiem i dlatego dziś proponuję przyjrzenie się dwóm produktom, bez których wiele osób nie wyobraża sobie pełnowartościowej diety – płatkom orkiszowym i płatkom owsianym. Czym są, jakie mają właściwości i które z nich wybrać?
Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w tekście. Zapraszam do przeczytania i dzielenia się opiniami w komentarzach.
Kilka słów o orkiszu i płatkach orkiszowych
Orkisz to jedna z dawnych odmian pszenicy. Był on popularny od antyku po średniowiecze, aż wyparły go uprawy bardziej wydajnej pszenicy współczesnej. Od pewnego czasu orkisz wraca do łask. Jest promowany jako zboże wolne od modyfikacji, niewymagające nawożenia i zdrowsze niż nowoczesne odmiany zbóż.
Porównanie wartości odżywczych pszenicy zwyczajnej z orkiszem pozwala uznać, że ten drugi wykazuje lepszy skład i zawiera więcej cennych dla organizmu składników. Orkisz jest bogaty m.in. w selen, niacynę, witaminy E i A oraz łatwo przyswajalny błonnik. Uważa się także, że gluten zawarty w orkiszu, mniej drażni przewód pokarmowy osób wrażliwych na ten składnik.
Obecnie na rynku sprzedawanych jest wiele produktów orkiszowych. Wśród nich dostępne są: pieczywo z mąki orkiszowej, makarony, kasze, mąki, musli, chrupki, ciasteczka, płatki, a nawet kawa. Przyjmuje się, że spożywanie produktów na bazie tego zboża sprzyja poprawie trawienia, obniżeniu poziomu cholesterolu we krwi oraz pomaga w uregulowaniu reakcji organizmu na cukier.
Płatki orkiszowe, będące moim przedmiotem zainteresowania w tym wpisie, powstają w wyniku zgniecenia oczyszczonych ziaren zboża. Do jedzenia warto wybierać płatki typu zwykłego lub górskiego, ponieważ są najmniej przetworzone. W przeciwieństwie do płatków błyskawicznych wymagają one gotowania, ale zawierają najwięcej cennych składników odżywczych.
100 g płatków orkiszowych ma 338 kcal i zawiera: 2 g tłuszczów, 71 g węglowodanów, 11 g błonnika i 15 g białka.
Charakterystyka płatków owsianych
Płatki owsiane produkowane są z oczyszczonych i zgniecionych ziaren owsa zwyczajnego. W zależności od stopnia rozdrobnienia wyróżnia się: płatki zwykłe (najgrubsze, z całych ziaren), górskie (średnio rozdrobnione) i błyskawiczne (najdrobniejsze). Podobnie, jak w przypadku płatków orkiszowych, za najzdrowsze uchodzą te zwykłe i górskie.
Płatki z owsa wykazują podobne właściwości jak płatki orkiszowe – poprawiają perystaltykę jelit oraz obniżają poziom cukru i cholesterolu we krwi. Dodatkowo uważa się, że płatki owsiane wykazują działanie przeciwstarzeniowe, co jest rzadkością wśród zbóż. Zawarte w nich przeciwutleniacze zwalczają wolne rodniki i zapobiegają przedwczesnemu starzeniu się organizmu.
W przeciwieństwie do orkiszu owies nie zawiera glutenu, zatem może być bezpiecznie spożywany przez osoby chore na celiakię. Zdarza się jednak, że zboża w procesie obróbki zostają zanieczyszczone tym składnikiem, zatem osoby wrażliwe powinny wybierać produkty oznaczone napisami „gluten free” lub „produkt bezglutenowy” albo znakiem przekreślonego kłosa. Takie etykiety gwarantują, że zboże poddawano obróbce w warunkach wykluczających jego zanieczyszczenie.
100 g płatków owsianych ma 389 kcal i zawiera: 7 g tłuszczów, 66 g węglowodanów, 11 g błonnika i 17 g białka.
Porównanie płatków owsianych i orkiszowych
Co zatem jest zdrowsze: płatki orkiszowe czy owsiane? Pytanie nie jest łatwe, ponieważ każdy rodzaj wykazuje nieco inne właściwości.
Płatki orkiszowe zawierają mniej kalorii i tłuszczów, ale więcej węglowodanów. Znajduje się w nich także gluten. Z kolei te owsiane są bardziej kaloryczne, ale mają mniej węglowodanów i więcej białka. Ponadto owies jest wolny od glutenu i wykazuje działanie antystarzeniowe. Może zatem sposoby na ich wykorzystanie są odmienne i pomogą dokonać najlepszego wyboru? Niekoniecznie.
Oba rodzaje płatków można spożywać np. w postaci popularnych owsianek z mlekiem, owocami i orzechami, zastosować je do upieczenia ciasteczek czy jako składnik masy chlebowej. Co zatem wybrać?
Wydaje się, że w tej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest… naprzemienne spożywanie obu gatunków płatków. Monotonna czy monotematyczna dieta nie jest zdrowa, zatem jej urozmaicanie różnymi typami płatków jest jak najbardziej wskazane. Warto spożywać ich możliwie najmniej przetworzone rodzaje (zwykłe, ewentualnie górskie) i nie bazować wyłącznie na częstym jedzeniu owsianek. Nadmierne spożywanie jednego typu produktu nie spełnia założeń zróżnicowanej diety. Warto więc włączać do niej także inne produkty zbożowe, np. pełnoziarniste makarony i kasze.
Podsumowanie
Płatki zbożowe uchodzą za jedne z najzdrowszych produktów spożywczych. Są naturalne, mało przetworzone i można je spożywać pod różnymi postaciami. Warto na próbę kupić oba rodzaje zaprezentowanych we wpisie płatków, żeby porównać ich smak w różnych potrawach. Płatki mogą być naprawdę pyszne i stanowić wartościową podstawę lub dodatek do posiłku.
W sobotnie poranki czasami gotuję owsiankę na mleku, dodaję do niej owoce, rodzynki i jeszcze kilka łyżek jogurtu naturalnego. A Ty masz swój ulubiony przepis na owsiankę lub inne danie z płatkami? Zapraszam do dodawania komentarzy!